Bugungi kunda mamlakatimizda qayta tiklanuvchi energiya manbalarini keng joriy etish, energiya samaradorligini oshirish orqali respublika hududlarida energiya taqchilligi qoplanishini ta’minlash borasida ulkan ishlar amalga oshirilmoqda. Prezidentimizning joriy yilning 16-fevralida “2023 yilda qayta tiklanuvchi energiya manbalarini va energiya tejovchi texnologiyalarni joriy etishni jadallashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” gi PQ-57 sonli Qarori O‘zbekistonda “yashil” iqtisodiyotga o‘tish, qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish, energiya samaradorligini oshirishni jadallashtirishni nazarda tutadi. Ushbu qarorni targ‘ib qilish va ijrosini ta’minlash maqsadida davlat idoralari, tashkilotlarda, mahallalarda targ‘ibot-tashviqot ishlari olib borilmoqda.

Bizning universitetimizda ham prezidentimizning ana shu Qarorida belgilangan vazifalardan to‘liq xabardor bo‘lish, imkon qadar uni amalga oshirish uchun o‘z hissasini qo‘shish maqsadida rektor, professor X.B.Yunusov tashabbusi bilan “Ijtimoiy-gumanitar fanlar, jismoniy madaniyat va sport” kafedrasi professor-o‘qituvchilari tomonidan tadbir tashkil qilindi.

Tadbirni ushbu kafedra mudiri, dosent N.N.Narziyeva olib bordi. Tadbirda rektor X.B.Yunusov Qaror bo‘yicha o‘z mulohazalarini bildirdi: Qarorning ijrosi bo‘yicha mamlakatimizda bir qator ijobiy ishlar amalga oshirilayotganini, qaror ijrosini o‘z vaqtida ta’minlash uchun mutasaddi vazirlik va idoralarning bu boradagi vazifalari aniq qilib belgilab berilganligini ta’kidlab o‘tdilar.

Shundan keyin Qarorning mazmun-mohiyatini to‘liqroq ochib berish uchun so‘z kafedra katta o‘qituvchisi O.E.Haydarovga berildi.

Ma’ruzachi qaror mazmun-mohiyatini taqdimot slaydlari asosida qisqa va lo‘nda tushuntirib berdi. Jumladan, ma’ruzachining ta’kidlashicha, 2023 yilda umumiy quvvati 4 300 MVt bo‘lgan qayta tiklanuvchi energiya manbalarini ishga tushirish orqali qo‘shimcha 5 milliard kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqarish va buning natijasida 4,8 milliard metr kub tabiiy gazni iqtisod qilish belgilanmoqda. Ushbu maqsadlarga jami 15,4 milliard AQSH dollari miqdoridagi mablag‘larni yo‘naltirish ko‘zda tutilmoqda.

Shuningdek, 2023 yilda 20 mingta ijtimoiy soha ob’yektlari va davlat idoralarida kichik quvvatli qayta tiklanuvchi energiya manbalari qurilmalarini o‘rnatish, 11 ming nafar tadbirkorning bino va inshootlarida quyosh panellari o‘rnatish hamda kichik fotoelektr stansiyalarini barpo etish rejalashtirilmoqda.

Shu bilan birga, 2023 yil 1 apreldan boshlab qayta tiklanuvchi energiya manbalari qurilmalarini o‘rnatgan jismoniy va yuridik shaxslarga mol-mulk solig‘i, yer solig‘i hamda yuridik shaxslar tomonidan umumiy tarmoqqa sotgan elektr energiyasi uchun olgan foydasidan hisoblanadigan foyda solig‘ini to‘lashdan ozod etilishi bo‘yicha imtiyozlar berilmoqda. Imtiyozlardan yana biri 2023 yil 1 martdan boshlab yagona elektr energetika tizimiga ulanish uchun berilgan texnik shartlarda ko‘rsatilgan quvvatdan yuqori bo‘lmagan qayta tiklanuvchi energiya manbalari qurilmalarini elektr tarmoqlariga ulashda qo‘shimcha texnik shart olish talab etilmasligidir.

Qarorda belgilangan muhim jihatlardan yana biri bu 2023 yil 1 apreldan boshlab respublika hududlarida aholi xonadonlariga kichik quvvatli quyosh panellarini o‘rnatishni rag‘batlantirish bo‘yicha “Quyoshli xonadon” dasturi amalga oshirilishidir. 2023 yilda 37 ming aholi xonadonlarida kichik quvvatli qayta tiklanuvchi energiya manbalari qurilmalarini o‘rnatish rejalashtirilmoqda. Dastur doirasida jismoniy shaxslarga tegishli ob’yektlarda o‘rnatilgan quyosh panellarida ishlab chiqarilgan va o‘z iste’molidan orttirib yagona elektr energetika tizimiga uzatilgan elektr energiyasining har bir kilovatt-soatiga davlat budjetidan 1000 so‘mdan subsidiya ajratilishi nazarda tutilgan. Shu bilan birga, hujjatda 2023 yilda foydalanishga topshiriladigan 765 ta ko‘p qavatli uylarni qayta tiklanuvchi energiya manbalari bilan ta’minlash rejalashtirilmoqda. 2023 yil 1 maydan boshlab esa foydalanishga topshiriladigan ko‘p qavatli uylar tomlari bo‘sh qismining kamida 50 foizida quyosh panellarini o‘rnatish talabi joriy qilinmoqda.Joriy yil yakuniga kadar Navoiy viloyatida 500 MVt bo‘lgan shamol hamda Navoiy, Samarqand, Jizzax, Surxondaryo, Qashqadaryo, Buxoro, Farg‘ona va Toshkent viloyatlarida umumiy quvvati 3 647 MVtbo‘lgan quyosh fotoelektr stansiyalari qurilishi belgilanganligini alohida ta’kidlash lozim.

Mazkur hujjatning amalga oshirilishi 2030 yilgacha O‘zbekiston Respublikasida “yashil” iqtisodiyotga o‘tish va “yashil” o‘sishni ta’minlash dasturidagi muhim strategik maqsadlarga erishish imkonini berishi bilan bir qatorda mamlakatimiz aholisi va iqtisodiyot tarmoqlarining elektr energiyaga bo‘lgan ehtiyojini qoplashni yanada yaxshilanishiga, mintaqada energetik barqarorlikni hamda atrof muhit musaffoligini ta’minlashga xizmat qiladi. Tadbir so‘ngida mavzu yuzasidan qizg‘in muhokamalar bo‘ldi.